„Dlaczego moja teściowa kocha tylko jedno dziecko? Historia o rodzinnych ranach, które nie chcą się zagoić”

— Znowu to samo, mamo? — usłyszałam cichy głos mojej dziesięcioletniej córki, Oli, kiedy wracaliśmy z kolejnej rodzinnej uroczystości u teściowej. Jej oczy były pełne łez, choć starała się je ukryć. — Dlaczego babcia nigdy nie daje mi prezentów na imieniny, a Michałek zawsze dostaje? — zapytała, patrząc na mnie z wyrzutem i smutkiem, który ściskał mi serce.

Nie potrafiłam jej odpowiedzieć. Sama zadawałam sobie to pytanie od pięciu lat, odkąd wyszłam za Pawła i wprowadziłam się z Olą do jego rodzinnego domu w podwarszawskiej wsi. Paweł miał wtedy trzydziestkę, ja byłam po rozwodzie i miałam nadzieję, że wreszcie znajdę spokój. Szybko jednak okazało się, że dla mojej teściowej, pani Haliny, liczy się tylko „prawdziwa krew”.

Pierwszy raz poczułam to na chrzcinach Michałka. Ola miała wtedy pięć lat i z radością pomagała mi przy braciszku. Wszyscy goście składali życzenia, a pani Halina z dumą prezentowała wnuka. Kiedy Ola podeszła do niej z laurką, teściowa nawet nie spojrzała na rysunek. — Dzieci z innych rodzin to nie to samo — szepnęła do swojej siostry, myśląc, że nie słyszę. Ola patrzyła na mnie pytająco, a ja udawałam, że wszystko jest w porządku.

Z czasem sytuacja tylko się pogarszała. Na święta Bożego Narodzenia Michałek dostawał od babci nową kolejkę elektryczną, a Ola — skarpetki. Na urodziny syna organizowano wielkie przyjęcia, na które zapraszano całą rodzinę. Urodziny Oli obchodziliśmy sami, bo „babcia nie ma czasu”.

Paweł początkowo nie widział problemu. — Mama zawsze tak robiła. Wybierała jedno dziecko w rodzinie i je rozpieszczała. To taka tradycja — tłumaczył mi pewnego wieczoru, kiedy próbowałam wyjaśnić mu, jak bardzo Ola cierpi. — Ale przecież Ola jest twoją córką! — krzyknęłam wtedy przez łzy. — Czy ona nie zasługuje na miłość?

— To nie takie proste — odpowiedział cicho Paweł. — Mama nigdy nie zaakceptowała twojego rozwodu. Dla niej liczy się tylko rodzina „od początku”.

Czułam się bezsilna. Każda kolejna wizyta u teściowej była dla mnie jak pole minowe. Ola coraz częściej zamykała się w sobie, unikała kontaktu z Michałkiem i zaczęła mieć problemy w szkole. Nauczycielka zapytała mnie kiedyś na wywiadówce: — Czy coś się dzieje w domu? Ola jest smutna i wycofana.

Wiedziałam, że muszę coś zrobić. Zaczęłam rozmawiać z Pawłem coraz ostrzej. — Albo postawisz się swojej matce, albo wyprowadzam się z dziećmi! — zagroziłam pewnego wieczoru po tym, jak Ola wróciła z płaczem z imienin Michałka.

Paweł był rozdarty. Kochał swoją matkę, ale widział cierpienie Oli. W końcu zgodził się porozmawiać z panią Haliną. Pojechaliśmy razem do niej. Siedzieliśmy przy stole w kuchni, a ona patrzyła na mnie chłodno.

— Mamo, musisz traktować Olę jak wnuczkę — zaczął Paweł niepewnie. — To nie jest jej wina, że jej tata odszedł.

— Ja nikomu nie robię krzywdy — odpowiedziała teściowa lodowatym tonem. — Ale rodzina to rodzina. Michałek jest moim wnukiem. Ola… no cóż…

— Ola jest moją córką! — przerwałam jej drżącym głosem. — I jeśli nie potrafisz jej zaakceptować, nie będziemy tu więcej przyjeżdżać.

Pani Halina spojrzała na mnie z pogardą. — Róbcie jak chcecie. Ja swoich zasad nie zmienię.

Wyszliśmy stamtąd w milczeniu. Paweł był blady jak ściana. W domu Ola zapytała: — Czy już nigdy nie pójdziemy do babci?

Nie wiedziałam, co odpowiedzieć. Z jednej strony chciałam chronić córkę przed upokorzeniem, z drugiej — nie chciałam odbierać Michałkowi kontaktu z babcią.

Przez kilka miesięcy unikaliśmy spotkań rodzinnych. Paweł próbował rozmawiać z matką jeszcze kilka razy, ale ona była nieugięta. W końcu przestała dzwonić i zapraszać nas na święta.

W tym czasie Ola zaczęła chodzić na terapię. Powoli odzyskiwała pewność siebie, ale blizny pozostały. Michałek coraz częściej pytał: — Dlaczego babcia mnie kocha bardziej niż Olę? Czy ona jest gorsza?

Nie umiałam mu tego wytłumaczyć.

Minął rok od naszej ostatniej wizyty u pani Haliny. Wciąż czuję żal i gniew, ale też ulgę, że Ola już nie musi znosić upokorzeń. Paweł coraz lepiej rozumie moje decyzje i wspiera mnie w wychowywaniu dzieci bez toksycznych tradycji.

Czasem jednak zastanawiam się: czy można naprawić rodzinę, która sama siebie rani? Czy dzieci muszą płacić za błędy dorosłych? Może ktoś z was zna sposób na to, by połączyć podzielone serca?