W cieniu matki: Jak walczyłam o własne życie po odziedziczeniu mieszkania po babci

– Nie rozumiesz, Marto! To mieszkanie należy się mnie! – głos mamy odbijał się echem od starych ścian, a ja czułam, jak moje serce wali mi w piersi. Stałyśmy z siostrą w kuchni babcinego mieszkania, jeszcze pachnącego lawendą i starym mydłem. Był środek zimy, a za oknem padał śnieg, tłumiąc dźwięki miasta.

Marta, moja młodsza siostra, ścisnęła mnie za rękę. – Mamo, babcia wyraźnie napisała w testamencie, że mieszkanie jest dla nas. Chciała, żebyśmy miały gdzie zacząć dorosłe życie.

Mama spojrzała na nas z takim bólem i gniewem, że aż cofnęłam się o krok. – A ja? Myślicie, że mnie nie należy się nic? Poświęciłam dla was wszystko! – Jej głos załamał się na końcu zdania.

To był początek końca. Przez całe życie żyłyśmy z Martą w cieniu mamy – kobiety silnej, dumnej, ale też wiecznie niezadowolonej i kontrolującej. Po śmierci babci wydawało się, że wreszcie będziemy mogły oddychać pełną piersią. Mieszkanie w centrum Krakowa miało być naszym nowym początkiem. Szybko jednak okazało się, że mama nie zamierza odpuścić.

Zaczęło się od drobiazgów. Mama przychodziła codziennie „na kawę”, przestawiała nasze rzeczy, komentowała wybór zasłon czy koloru ścian. – Babcia nigdy by nie powiesiła takich firanek – mówiła z pogardą. Potem zaczęły się telefony: „Nie powinnaś zostawiać Marty samej w domu”, „Nie zapomnij zapłacić rachunków na czas”, „Nie przyprowadzaj tu obcych ludzi”. Czułam się jak dziecko, choć miałam już trzydzieści lat.

Pewnego wieczoru, gdy wróciłam z pracy, zastałam mamę siedzącą na moim łóżku. W rękach trzymała mój pamiętnik z liceum. – Co ty robisz?! – krzyknęłam.

– Chciałam tylko sprawdzić, czy wszystko u was w porządku – odpowiedziała spokojnie, jakby to było najnormalniejsze na świecie.

Marta płakała po nocach. – Nie dam rady tak żyć – szeptała do poduszki. – To miało być nasze miejsce…

Próbowałyśmy rozmawiać z mamą. Prosiłyśmy ją o przestrzeń, o szacunek do naszej prywatności. Ale ona tylko wzruszała ramionami. – Jesteście moimi córkami. Zawsze będę was chronić.

W końcu zaczęły się groźby i szantaże emocjonalne. – Jeśli mnie wyrzucicie, przestanę się do was odzywać. Zobaczycie, jak to jest być same na świecie! – krzyczała przez telefon.

Czułam się rozdarta. Z jednej strony chciałam być lojalna wobec matki, która wychowała nas samotnie po odejściu ojca. Z drugiej – wiedziałam, że jeśli nie postawię granicy teraz, nigdy nie będę wolna.

Pewnego dnia Marta spakowała walizkę i wyjechała do koleżanki do Warszawy. Zostawiła mi kartkę: „Nie mogę już tu być. Kocham cię.”

Zostałam sama z mamą i jej pretensjami.

– Widzisz? Nawet twoja siostra cię zostawiła! – syczała mama. – Wszystko przez twoją upartość!

Przez kilka tygodni żyłam jak w amoku. Praca przestała mnie cieszyć, znajomi przestali dzwonić. Czułam się jak więzień we własnym domu.

W końcu zadzwoniłam do Marty. – Musimy coś zrobić. Albo odzyskamy swoje życie, albo zginiemy tutaj razem z mamą.

Spotkałyśmy się w małej kawiarni na Kazimierzu. Marta była blada i chuda jak cień samej siebie.

– Musimy postawić warunki – powiedziała cicho. – Albo mama zaakceptuje nasze zasady, albo…

– Albo co? – zapytałam ze łzami w oczach.

– Albo zerwiemy kontakt.

To była najtrudniejsza decyzja w moim życiu.

Następnego dnia zaprosiłyśmy mamę na rozmowę. Siedziałyśmy przy stole w kuchni, każda z nas spięta do granic możliwości.

– Mamo – zaczęłam drżącym głosem – kochamy cię i chcemy mieć z tobą kontakt. Ale musisz zaakceptować nasze granice. To jest nasze mieszkanie i nasze życie.

Mama patrzyła na nas długo, milcząc. W jej oczach widziałam strach i gniew.

– Jeśli nie przestaniesz nas kontrolować… będziemy musiały ograniczyć kontakt – dokończyła Marta.

Mama zerwała się od stołu i wybiegła z mieszkania bez słowa.

Przez kilka tygodni nie odbierała telefonów, nie odpisywała na wiadomości. Bolało mnie to bardziej niż cokolwiek wcześniej. Ale po raz pierwszy od lat poczułam ulgę.

Z czasem zaczęłyśmy z Martą odbudowywać swoje życie. Urządziłyśmy mieszkanie po swojemu, zaprosiłyśmy znajomych na parapetówkę. Powoli wracał śmiech i spokój.

Mama odezwała się dopiero po kilku miesiącach. Przyszła z ciastem drożdżowym i łzami w oczach.

– Przepraszam… Nie umiałam inaczej… Bałam się was stracić…

Objęłyśmy ją we trzy i płakałyśmy długo.

Dziś wiem, że czasem trzeba postawić granicę nawet najbliższym, żeby móc oddychać własnym powietrzem. Ale czy naprawdę można być szczęśliwym bez poczucia winy? Czy każda wolność musi kosztować aż tyle?